•Â unikaæ bliskiego kontaktu z chorymi osobami,
•Â kiedy jest siê chorym, zostaæ w domu i zachowaæ dystans do osób zdrowych
•Â zas³aniaæ usta i nos chusteczk± higieniczn± podczas kichania i kas³ania, a zu¿yt± chusteczkê wyrzuciæ do kosza na ¶mieci
•Â myæ czêsto rêce
•Â unikaæ dotykania oczu, nosa i ust, ¿eby nie roznosiæ zarazków
•Â dbaæ o siebie, du¿o spaæ, byæ aktywnym fizycznie, unikaæ stresu, piæ du¿o p³ynów i zdrowo siê od¿ywiaæ.

Informacje dla pracowników szko³y/placówki:

•Â obserwowaæ dzieci i m³odzie¿ wykazuj±c± objawy grypopodobne w trakcie pobytu w placówkach takie jak: gor±czka, kaszel, ból gard³a, ból miê¶ni, ból g³owy, dreszcze, os³abienie, w niektórych przypadkach biegunka.
•Â informowaæ rodziców i opiekunów o zaobserwowanych objawach grypopodobnych celem konsultacji z lekarzem rodzinnym
•Â zadbaæ o ci±g³y dostêp do ¶rodków higienicznych w toaletach
•Â organizowaæ w ramach mo¿liwo¶ci jak najwiêcej pobytu uczniów na ¶wie¿ym powietrzu w czasie przerw i lekcji wychowania fizycznego
•Â monitorowaæ strony internetowe Pañstwowej Inspekcji Sanitarnej www.pis.gov.pl oraz Pañstwowego Zak³adu Higieny www.pzh.gov.pl celem uzyskania bie¿±cych informacji

Informacje dla rodziców:

•Â obserwowaæ domowników wykazuj±cych objawy grypopodobne, w razie ich wyst±pienia zg³osiæ siê do lekarza rodzinnego
•Â myæ rêce swoje i swojego dziecka myd³em pod bie¿±c± wod± oraz pokazaæ dziecku jak nale¿y to robiæ
•Â zatrzymaæ chore dziecko w domu i wezwaæ lekarza
•Â zas³aniaæ nos chusteczk± higieniczn± podczas kichania i usta podczas kas³ania
•Â nie zabieraæ dziecka do ludzi, którzy s± przeziêbieni
•Â zadbaæ o to by dziecko zawsze mia³o przy sobie chusteczkê do nosa
•Â spêdzaæ z dzieæmi aktywnie wolny czas na ¶wie¿ym powietrzu

Informacje dla dzieci i m³odzie¿y:

Objawy nowej grypy A/H1N1 s± podobne jak grypy sezonowej:
• gor±czka
• kaszel
• ból gard³a
• katar z p³ynn± wydzielin± lub zatkanym nosem
• bóle miê¶niowe i stawowe
• ból g³owy
• dreszcze

 W oko³o 25-30% przypadków nowej grypy mog± wystêpowaæ wymioty i biegunka. Podobnie jak w grypie sezonowej czê¶æ zachorowañ przebiega ciê¿ko, a nawet mo¿e zakoñczyæ siê ¶mierci±. Szerzenie siê nowej grypy, podobnie jak grypy sezonowej, odbywa siê przez zaka¿enia drog± powietrzn± i kropelkow±. Mo¿liwe jest te¿ przenoszenie siê zaka¿enia przez dotykanie przedmiotów zanieczyszczonych ¶lin± lub wydzielin± dróg oddechowych osoby chorej i nastêpnie dotykanie ¶luzówki osoby zdrowej.

Szko³a jest miejscem, gdzie kontakty miêdzy uczniami s± bardzo bliskie i gdzie choroby szerz±ce siê drog± powietrzn± mog± przenosiæ siê szczególnie ³atwo. Zaka¿eni uczniowie mog± te¿ stanowiæ ¼ród³o zaka¿enia dla swych rodzin oraz innych cz³onków spo³eczeñstwa.
 

Co powinien zrobiæ personel szko³y dla ochrony uczniów i pracowników?

* Zorganizowaæ i przeprowadziæ szkolenie lub seriê szkoleñ z zakresie zapobiegania szerzeniu siê zaka¿eñ wirusem nowej grypy A/H1N1 dla uczniów oraz dla rodziców.
* W okresie przygotowawczym konieczne jest sprawdzenie kana³ów ³±czno¶ci szko³y z rodzicami i mo¿liwo¶ci szybkiego ich powiadamiania.
* Prowadziæ aktywn± politykê zapobiegania zaka¿eniom przez dostarczanie materia³ów informacyjnych na temat zachowania w szkole, mycia r±k, higieny kaszlu i czyszczenia nosa oraz promowaæ w szkole zachowania zmniejszaj±ce
prawdopodobieñstwo zaka¿enia.
* Zachêcaæ do szczepieñ przeciw grypie sezonowej oraz nowej grypie A/H1N1. Wskazane mo¿e byæ uzgodnione z lekarzem zorganizowanie akcji szczepieñ dla uczniów. Sfinansowanie takiej akcji przez lokalny samorz±d by³oby bardzo po¿±dane.
* W razie wyst±pienia objawów grypowych wymagaæ od rodziców zg³oszenia dziecka do lekarza i do tego czasu pozostania w domu, a w przypadku stwierdzenia takich objawów u ucznia w szkole natychmiast umie¶ciæ go w pomieszczeniu odosobnionym i je¶li s± to objawy o niewielkim nasileniu powiadomiæ rodziców o konieczno¶ci odebrania ucznia ze szko³y, a w przypadku ciê¿kiego zachorowania odes³aæ ucznia transportem sanitarnym do szpitala zaka¼nego lub innego, wyznaczonego do leczenia grypy, uzgadniaj±c to z rodzicami/opiekunami dziecka.
* Zapewniæ miejsca do mycia r±k lub ich dezynfekcji odpowiednimi preparatami alkoholowymi (≥60%) i zapewniæ wyposa¿enie tych miejsc w odpowiednie ¶rodki i materia³y.
* Zapewniæ higienê miejsc przebywania uczniów i codzienne ¶cieranie powierzchni, które mog± byæ zanieczyszczone wydzielinami i których mog± dotykaæ uczniowie. Znaczn± czê¶æ tych zbiegów higienicznych mog± wykonywaæ sami, odpowiednio poinstruowani, uczniowie. Czas zaka¼no¶ci wydzielin poza organizmem cz³owieka wynosi 2-8 godzin.
* W uzasadnionych przypadkach, po konsultacji z lekarzem lub epidemiologiem, zaleciæ noszenie maseczek ochronnych na nos i usta na terenie szko³y i w drodze do niej.

Co mo¿e zrobiæ uczeñ i jego rodzice, aby zredukowaæ prawdopodobieñstwo szerzenia siê zaka¿eñ w szkole?

• Pozostaæ w domu w razie choroby. Je¿eli objawy odpowiadaj± wymienionym wy¿ej objawom grypy, nale¿y pozostaæ w domu 7 dni od wyst±pienia objawów lub 1 dzieñ po ust±pieniu objawów, je¿eli objawy trwaj± 7 dni lub d³u¿ej.
• W czasie kaszlu lub czyszczenia nosa zakrywaæ nos i usta chusteczk± jednorazow±, któr± po jednorazowym u¿yciu nale¿y wyrzuciæ, a rêce umyæ starannie wod± z myd³em.
• W rozmowie unikaæ bliskich kontaktów twarz± w twarz. W tym szczególnym przypadku uzasadnione jest rozmawianie z g³ow± odwrócon± od rozmówcy.
• Unikaæ dotykania palcami ust, nosa i powiek oczu.
• Poza szko³± unikaæ przebywania w pomieszczeniach z kilkoma osobami na raz, a szczególnie masowych zgromadzeñ i sportów kontaktowych.
• Przestrzegaæ zasad higienicznych wynikaj±cych z instrukcji uzyskanych w szkole równie¿ w domu i we wszystkich sytuacjach pozaszkolnych.

Postêpowanie z uczniami nara¿onymi w szkole na kontakt z potwierdzonym przypadkiem nowej grypy A/H1N1

Jak postêpowaæ w przypadku, gdy do szko³y przyjdzie uczeñ z objawami grypy, je¿eli nowa grypa szerzy siê w miejscowo¶ci, gdzie znajduje siê szko³a?

• O sytuacji nale¿y niezw³ocznie powiadomiæ rodziców chorego ucznia.
• Nale¿y ucznia umie¶ciæ w pomieszczeniu, gdzie nie przebywaj± inni ludzie. W przypadku objawów o niewielkim nasileniu powiadomiæ rodziców o konieczno¶ci odebrania ucznia ze szko³y, a w przypadku ciê¿kiego zachorowania odes³aæ ucznia transportem sanitarnym do szpitala zaka¼nego lub innego, wyznaczonego do leczenia grypy, w porozumieniu z rodzicami/opiekunami dziecka.
• Je¶li uczeñ z objawami grypy ma powód wej¶cia do pomieszczenia z innymi lud¼mi, winien zakryæ nos i usta chusteczk± jednorazow± lub p³atkiem ligniny, albo, je¿eli jest taka mo¿liwo¶æ, za³o¿yæ maseczkê ochronn± na nos i usta.

Co nale¿y zrobiæ dla uczniów, którzy mieli kontakt ze osob±, u której potwierdzono, lub podejrzewano zaka¿enie wirusem nowej grypy A/H1N1?

• Nale¿y poinformowaæ rodziców o tym kontakcie i mo¿liwo¶ci zaka¿enia.
• Zaleciæ im codzienne pomiary temperatury i obserwacjê, czy nie wystêpuj± u ucznia objawy grypy w ci±gu 7 dni od kontaktu
• Zaleciæ im nie posy³anie ucznia do szko³y i zg³oszenie siê do lekarza w przypadku wyst±pienia objawów grypowych w ci±gu 7 dni od kontaktu

Prof. dr hab. Andrzej Zieliñski
Krajowy Konsultant ds. Epidemiologii